Wielu bohaterów pozostawia niezatarte ślady w historii swojego narodu. Jedną z takich niezwykłych osobistości był generał Władysław Sikorski, wybitny polityk i wódz polskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej. Jego życie było pełne heroizmu i walki o wolność Polski. W 80. rocznicę tragicznej śmierci generała, na Gibraltarze odbędzie się zlot polskich żeglarzy, którzy uczczą jego pamięć.
Władysław Sikorski – lider z prawdziwego zdarzenia
Władysław Sikorski ukończył studia na Politechnice Lwowskiej. Swoją wojskową karierę rozpoczął w armii austro-węgierskiej. Był jednym z organizatorów Związku Strzeleckiego. Brał udział w walkach o niepodległość Polski podczas I wojny światowej, a następnie w trakcie wojny polsko-bolszewickiej. Jego zdolności dowódcze i strategiczne umiejętności szybko zostały zauważone, co zaowocowało awansami i coraz większą odpowiedzialnością.
W latach dwudziestych obejmował również liczne funkcje rządowe, w tym premiera. Po zamachu majowym w 1926 roku został stopniowo odsunięty od funkcji wojskowych.
Najważniejszym momentem w politycznej karierze Sikorskiego było objęcie funkcji premiera i ministra spraw zagranicznych Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w 1939 r. Polska znajdowała się wówczas pod okupacją niemiecką i sowiecką, a Sikorski stanął na czele rządu, który prowadził działania na rzecz walki z okupantem i odzyskania niepodległości.
Władysław Sikorski podjął się organizacji polskich sił zbrojnych na obczyźnie. Współpracował z sojusznikami, aby zebrać jak najwięcej polskich żołnierzy i sformować jednolitą armię, która mogłaby przyczynić się do wyzwolenia Polski.
Generał Sikorski był również nieustępliwym obrońcą polskich interesów na arenie międzynarodowej. Jego dyplomatyczne starania miały na celu uzyskanie poparcia dla polskiej sprawy oraz utrzymanie współpracy między aliantami. Był on również głosem, który domagał się prawdy w sprawie zbrodni katyńskiej i odpowiedzialności Związku Sowieckiego.
Katastrofa gibraltarska
Niestety, wojskowa i polityczna służba Sikorskiego została tragicznie przerwana 4 lipca 1943 r. w wyniku katastrofy lotniczej na Gibraltarze. Śmierć generała była ogromnym stratą dla polskiego ruchu oporu i dla całego narodu.
Oficjalne brytyjskie śledztwo wskazywało na wypadek lotniczy, ale niektóre okoliczności śmierci Sikorskiego budziły wątpliwości i spekulacje. Na temat przyczyn katastrofy pojawiło się wiele teorii spiskowych. Jedna z najpopularniejszych mówiła o zamachu na życie generała, co miało być efektem jego nieustępliwości wobec Rosji i niechętnego podejścia do ujawniania faktów dotyczących zbrodni katyńskiej. Inne teorie dotyczyły możliwości sabotażu.
Choć przyczyny tragedii nadal są przedmiotem kontrowersji, jedno jest pewne – śmierć Władysława Sikorskiego była wielkim ciosem dla Polski. Jego odejście oznaczało utratę mocnego głosu polskiego rządu na uchodźstwie i przyczyniło się do umocnienia wpływów komunistów w Polsce po wojnie.
Obchody 80. rocznicy śmierci generała Sikorskiego
W 2023 r. przypada 80. rocznica tragicznej śmierci generała Władysława Sikorskiego, Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych. Aby uczcić pamięć tego wybitnego bohatera, polscy żeglarze planują po raz kolejny zorganizować na Gibraltarze zlot jachtów pod biało-czerwoną banderą, nazwany Sikorski Memorial Rally 80. Inicjatywę tę podejmuje Jerzy Knabe, Honorowy Komandor Yacht Klubu Polski Londyn, a Polski Związek Żeglarski objął ją patronatem.
– Gibraltar o Generale pamięta. Świadczą o tym okolicznościowe tablice umieszczane zarówno przed laty, jak i współcześnie. Nadchodząca rocznica daje okazję i powoduje Apel, aby zamanifestować również naszą trwałą pamięć i ponowić zgromadzenie się tam polskich jachtów. Nie wymaga to wielkich przygotowań na miejscu – potrzeba tylko naszej koordynacji. Wystarczy, aby 4 lipca 2023 w Gibraltarze zgromadziła się większa ilość polskich jachtów, a zostanie to zauważone i powód zostanie przypomniany. Apeluję więc już teraz do kapitanów i armatorów, aby w miarę swoich możliwości zaplanowali poruszenia swoich jednostek tak, aby nasza żeglarska obecność w Gibraltarze i 80-ta rocznica okazała się znacząca – mówił kapitan Jerzy Knabe.
Osoby zainteresowane uczestnictwem proszone są o kontakt z kapitanem Jerzym Knabe, aby dołączyć do grupy organizacyjnej. Pierwsze zgłoszenia już nadeszły. Bogusław Witkowski, wiceprezes Polskiego Związku Żeglarskiego, prezes Pomorskiego Związku Żeglarskiego i armator Pogorii, zapowiedział udział swojego żaglowca w zlocie. Kapitan Andrzej Piotrowski na swoim jachcie „Kpt. Wagner II” przybędzie z dalekiego Chicago. W zlocie weźmie także udział znaczna delegacja żeglarzy polonijnych, reprezentujących YKP Londyn.
4 lipca na Gibraltarze odbędą się uroczyste obchody 80. rocznicy śmierci generała Władysława Sikorskiego oraz osób mu towarzyszących w katastrofie lotniczej. Harmonogram wydarzenia, którego głównymi organizatorami są Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie oraz Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych:
godz. 16:00-17:00: uroczysta Msza św. W Katedrze Najświętszej Maryi Panny Królowej w Gibraltarze,
godz. 17.30-18.30: uroczystość przed pomnikiem upamiętniającym katastrofę gibraltarską na Europa Point.
Dzień wcześniej, 3 lipca o godz. 19, odbędzie się spotkanie Polonii z Konsulami w Catholic Community Centre (obok Downtown Parking). Planowane jest także zwiedzanie żaglowca Pogoria (w grupach maksymalnie 30 osób): 3 lipca w godz. 16.45 – 17.15 i 4 lipca w godz. 10.45 – 11.30.
Miejsca pamięci generała Sikorskiego
Gibraltar, położony na południowym krańcu Półwyspu Iberyjskiego, to malownicze miejsce o bogatej historii i strategicznym znaczeniu. Jest również powiązane z tragiczną śmiercią jednego z najważniejszych polskich bohaterów – generała Władysława Sikorskiego. Na Gibraltarze znajdują się miejsca, które przypominają o tym wybitnym przywódcy i jego związku z Hiszpanią.
Miejsce katastrofy lotniczej: W pobliżu lotniska Gibraltar znajduje się miejsce, gdzie rozbił się samolot Liberator, w wyniku czego zginął generał Sikorski. To tragiczne wydarzenie miało miejsce 4 lipca 1943 r. i stanowiło punkt zwrotny w historii Polski. Na terenie lotniska była umieszczona tablica pamiątkowa, która następnie została przeniesiona na pomnik na Europa Point.
Polski pomnik na Europa Point: To przylądek na południowym krańcu Gibraltaru, z którego można dostrzec wybrzeże Afryki. 4 lipca 2013 r., z okazji 70. rocznicy śmierci generała Sikorskiego, został odsłonięty pomnik – upamiętniający jego służbę dla Polski. Monument, zawierający śmigło, łuk z polskim orłem wojskowym oraz pamiątkowe tablice, jest symbolem pamięci i jednocześnie wyrazem wdzięczności za działania generała na rzecz polskiego narodu.
Pamiątkowa tablica umieszczona jest również w Great Siege Tunnel, skąd było widoczne miejsce katastrofy.
Grób generała Władysława Sikorskiego znajduje się w Polsce, w krypcie na Wawelu w Krakowie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 17 września 1993 r. Pierwszym miejscem pochówku generała był jednak cmentarz polskich lotników w Newark, niedaleko Nottingham w Wielkiej Brytanii, na którym spoczął 16 lipca 1943 r. Dopiero w 1993 r. przeprowadzono ekshumację i szczątki Władysława Sikorskiego zostały przetransportowane do Polski.
