Flamenco, tradycyjny andaluzyjski taniec, kojarzy się z tancerkami w barwnych sukniach z falbanami, ciemnych włosach spiętych w kok, grą na gitarze i śpiewem. Warto, wynajmując apartament w Marbelli, czy oglądając domy w Hiszpanii, wybrać się na ten niezwykły pokaz.
Z pokolenia na pokolenie
Tradycyjna forma flamenco przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Gesty i ruchy tancerzy flamenco pełne są ekspresji i emocji. W tańcu wykorzystują oni elementy ubioru: długie spódnice czy suknie, czasem wachlarze, kwiaty, grzebienie i kapelusze. Pokazy odbywają się czasem w peñas flamencas, miejscach prowadzonych przez miłośników tego tańca. Wstęp na nie jest płatny.
W latach 40. XIX wieku flamenco prezentowane było na scenach cafes cantantes, czyli kawiarni artystycznych, gościło także na deskach teatrów i oper. Już wtedy prezentowane było szerokiej publiczności, podobnie jak dziś, kiedy stało się jedną z atrakcji turystycznych Andaluzji. Flamenco to nie tylko taniec, to cała kultura, tworzona przez Andaluzyjczyków, wielbicieli i tancerzy na całym świecie. Fenomen flamenco polega na tym, że nie trzeba się nam znać i rozumieć znaczenia śpiewanych słów, wystarczy odczuwać idące za nim emocje, ponieważ flamenco to uczucia.
Gitanos i bohema
Od wieków wiązano historię flamenco z Gitanos – Romami zamieszkującymi tereny Hiszpanii. Występowali oni na dworach hiszpańskich już w XVII wieku. Dzisiejsze flamenco przez lata postrzegano jako połączenie hinduskiego dziedzictwa Romów oraz innych kultur z terenów Hiszpanii, m.in. mauretańskiej, żydowskiej, arabskiej czy latynoamerykańskiej. Charakterystyczne ruchy dłoni, ramion i rąk, a także wystukiwanie rytmu, wywodzić się może z hinduskiego tańca katak.
Dziś pochodzenie flamenco wiąże się także z zachwytem nad kulturą ludową i romską. W tym kontekście powstać miało ono jako nowa jakość, zrodzona, przetworzona w hiszpańskiej bohemie, do której należeli artyści, inteligencja, ludność miejska i właśnie Gitanos.
Śpiew radosny i śpiew wielki
Falmenco dzieli się na dwa główne typy: radosny cante chico (śpiew wesoły) oraz cante jondo (cante grande, śpiew wielki, głęboki). Niektóre z wielu stylów flamenco można zobaczyć w czasie świąt Bożego Narodzenia czy w Wielkim Tygodniu. Inne, np. soleares, tangos czy rumba gitana, prezentowane są na większości występów flamenco. Podczas świąt patronów miast – tzw. feria (największe z nich odbywa się w sierpniu w Maladze – tzw. Feria de Agosto), flamenco dominuje na pokazach i ulicach. Jest okazją do zobaczenia jak flamenco tańczą mieszkańcy miast i dzieci, w pięknych tradycyjnych strojach andaluzyjskich. Andaluzyjczycy flamenco mają we krwi.
Stroje i instrumenty
Tancerze występują w białej koszuli, z apaszką na szyi, w obcisłej kamizelce, ciemnych spodniach i wysokich butach. Na głowie mają kapelusze. Kobiety ubrane są w barwne długie suknie i gorsety z falbanami, na które zarzucają czasem chusty. Na scenie artyści pojawiają się solo, w parach lub w grupie. Charakterystyczne dla tego tańca są solówki, będące popisem zdolności tancerzy – w tym spektakularne el taconeo – taniec na obcasach. Tancerze i muzycy wystukują rytm kastanietami, klaszcząc czy pstrykając palcami. Tradycyjna muzyka flamenco grana jest na gitarach, czasem na wiolonczeli czy skrzypcach.
Flamenco w Marbelli
Zakup domu w Hiszpanii to nie tylko inwestycja, to także sposób na zmianę trybu życia, poznanie innej kultury i obyczajów. W niektórych barach i restauracjach w Marbelli na Starym Mieście można zobaczyć na żywo pokaz prawdziwego flamenco. Warto zarezerwować stolik w Tablao Flamenco Ana Maria przy Plaza Santo Cristo.
Hotele często organizują tak zwane „Flamenco show”, są to jednak najczęściej przedstawienia dla turystów, nie oddające emocji i istoty flamenco.
Polecam śledzić agendę występów wybitnych tancerzy Antonio de Veronica i Saray Cortes – często występujących gościnnie w Marbelli
Źródła: Krzysztof Hliniak, Mimesis a duende. Proces kreacji flamenco w świetle koncepcji naśladownictwa w starożytnej estetyce greckiej, „The Polish Journal of the Arts and Culture”, New Series 11(1/2020).
