Podążając wzdłuż malowniczego wybrzeża prowincji Malaga, skąpanego w słońcu i otoczonego błękitnym morzem, z pewnością zobaczycie coś, co przyciąga wzrok – wieże strażnicze. Te starożytne budowle są niczym kamienni strażnicy, którzy wciąż czuwają nad andaluzyjskim krajobrazem, wierni swojemu zadaniu przez setki lat.
Magiczna podróż w czasie
Usiane licznymi wieżami strażniczymi wybrzeże Malagi to dziedzictwo, które sięga głęboko w przeszłość – do czasów panowania Maurów, gdy tę krainę zwaną Al-Andalus otaczała potężna sieć wież obronnych. Wzniesione w okresie od VIII do XV wieku wieże były elementem strategii obronnej przed chrześcijańskimi królestwami, jak i śródziemnomorskimi piratami. Choć ich konstrukcja wydaje się prosta – są to zazwyczaj cylindryczne lub kwadratowe struktury – niosą w sobie echa wyrafinowanej estetyki mauretańskiej. Budowane z kamienia, często ozdobione były subtelnie inkrustowanymi, geometrycznymi wzorami, które dodawały im unikalnej i artystycznej nuty.
Rekonkwista nie przyniosła końca ich znaczenia, a nowi władcy docenili strategiczne znaczenie tych budowli. Mimo zmiany stylu architektonicznego i sposobu budowy, wieże nadal służyły jako punkty obserwacyjne i strażnice, chroniąc region przed zagrożeniem ze strony berberyjskich i tureckich piratów. Dziś, podczas spaceru po malowniczym wybrzeżu Malagi, każda z tych wież jest jak przenosząca nas w przeszłość kapsuła czasu. To monumenty starożytnej inżynierii i tajemniczego świata, który kiedyś istniał. Dla miłośników historii i architektury te wieże strażnicze to nieoceniony skarb, który warto odkrywać powoli – krok po kroku, delektując się każdym detalem ich starożytnej konstrukcji. Wysokość wież to średnio 11 metrów zbudowane na podstawie o średnicy około 7 metrów.
Strażnicy wybrzeża
Wieże strażnicze, rozrzucone wzdłuż malowniczego wybrzeża Malagi, są symbolem zarówno władzy, jak i przetrwania. Widok na morze, rozciągający się z każdej z nich, nie był jednak tylko po to, aby podziwiać piękno krajobrazu. W czasach mauretańskich, strażnicy na wieżach byli pierwszą linią obrony przed najeźdźcami, którzy mogli przybyć od strony lądu, jak i morza. Każda wieża była strategicznie umiejscowiona, aby zapewnić jak najszerszy widok na okolicę i umożliwić szybkie przekazanie wiadomości o zbliżającym się niebezpieczeństwie.
Po rekonkwiście obronne wyzwanie nie ustało. Zagrożenie ze strony piratów berberyjskich i Turków było ciągle obecne. Wieże, nazywane niekiedy pirackimi, były wówczas niezbędne do ochrony ludności i miast na wybrzeżu. Działając jak silne, nieprzeniknione bastiony, umożliwiały obserwację i przekazywanie informacji o podejrzanych statkach, a w razie potrzeby – mobilizację lokalnej obrony.
Przez wieki te surowe, kamienne struktury stały na straży bezpieczeństwa tutejszej społeczności. Podczas ich odkrywania nie tylko podziwiamy architektoniczne piękno, ale również przypominamy sobie o ważnej roli, jaką pełniły – i nadal pełnią – jako strażnicy wybrzeża. Każda z tych wież to perła historii, której zadaniem było chronić to, co najcenniejsze: spokój i bezpieczeństwo mieszkańców Andaluzji.
Echo przeszłości
Służba w wieży strażniczej była nie lada wyzwaniem. W każdej z tych struktur stacjonowali strażnicy, których zadaniem było nieustannie obserwować horyzont. Kiedy dostrzegli nieprzyjaciela, mieli obowiązek natychmiast powiadomić o tym innych. Do komunikacji wykorzystywano różne metody: od ognia i dymu, do podnoszenia flag czy uderzania w bębny. Dzięki temu systemowi wiadomość o zbliżającym się zagrożeniu mogła być szybko przekazana z wieży na wieżę, co umożliwiało natychmiastową reakcję i mobilizację lokalnych sił obronnych.
Dziś wieże wciąż służą społeczności. Niektóre z nich są teraz muzeami, gdzie można doświadczyć długiej i bogatej historii tych niezwykłych budowli. Inne, dzięki swojemu strategicznemu położeniu, są wykorzystywane jako punkty widokowe. W każdym nadmorskim regionie znajduje się co najmniej jeden z tych obiektów. W prowincji Malaga znajdziemy dzisiaj 42 wieże, spośród których 6 znajduje się w Marbelli:
- Wieża Chullera w Manilvie
- Wieża Salto de la Mora w Casares
- Wieża Arroyo Vaquero w Esteponie
- Wieża Sala Vieja w Esteponie
- Wieża Padrón w Esteponie
- Wieża Velerin w Esteponie
- Wieża Guadalmansa w Esteponie
- Wieża Saladillo w Esteponie
- Torre de Baños w Esteponie
- Wieża Sklepień w Marbelli
- Torre del Duque w Marbelli
- Wieża Ancon w Marbelli
- Wieża Rio Real w Marbelli
- Wieża Lance de las Cañas w Marbelli
- Wieża Złodziei w Marbelli
- Wieża Calahonda w Mijas
- Nowa wieża La Cala del Moral w Mijas
- Wieża baterii La Cala del Moral w Mijas
- Wieża Calaburras w Mijas
- Biała Wieża w Fuengiroli
- Dock Tower w Benalmádena
- Zniszczona wieża w Benalmadenie
- Torre Bermeja w Benalmadenie
- Torre Molinos w Torremolinos
- Wieża Las Palomas w Maladze
- Wieża Cantal w Rincon de la Victoria
- Wieża Benagalbón w Rincon de la Victoria
- Chilches Tower w Vélez-Málaga
- Wieża Moya w Velez-Malaga
- Torre del Jaral w Velez-Malaga
- Wieża Manganeta w Vélez-Málaga
- Krzywa Wieża w Algarrobo
- Prawa wieża w Algarrobo
- Torre de Lagos w Vélez-Malaga
- Wieża Güi w Torrox
- Wieża kalaceitowa w Torrox
- Wieża Macaca w Nerja
- Torrecilla w Nerji
- Wieża Maro w Nerja
- Wieża Rio de la Miel w Nerja
- Sosnowa wieża w Nerja
- Wieża Caleta w Nerja
Marbella słynie z luksusowych nieruchomości i wież strażniczych
Marbella, znana jako jedno z najbardziej luksusowych miejsc na wybrzeżu Costa del Sol, słynie nie tylko z eleganckich willi i jachtów, ale także z fascynujących zabytków przeszłości. Te, które najbardziej przyciągają uwagę, to m.in. wieże strażnicze – stanowiące część obronnej sieci, która niegdyś strzegła wybrzeża Andaluzji. Które szczególnie warto odwiedzić?
Wieża Ladrones (Torre de los Ladrones)
To jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Marbelli. Ta wieża, której nazwę tłumaczy się na „Wieża Złodziei”, jest elementem sieci wież obronnych – zbudowanych w celu ochrony przed najeźdźcami i piratami. Osiągając około 16 metrów wysokości, wybudowana w XIII/XIV w. Wieża Ladrones to jeden z przykładów arabskiego dziedzictwa architektonicznego w okolicy. Usytuowana w pobliżu plaży Artola, blisko naturalnego rezerwatu wydmowego Cabopino, z którego roztacza się niezapomniany widok na panoramę Morza Śródziemnego.
Estepona – miasto kwiatów i wież obronnych
To niewielkie miasto, położone na zachodnim skraju Costa del Sol, znane jest ze swoich malowniczych ulic i pięknych plaż. Ma także swój udział w długiej historii obronnych wież strażniczych, rozsianych wzdłuż wybrzeża Andaluzji. Na jej terenie do dzisiaj zachowało się 7 wież strażniczych – sześć pochodzenia chrześcijańskiego i jedna powstała za czasów Maurów. Które warto odwiedzić?
Wieża Padron
To jedna z najbardziej rozpoznawalnych struktur obronnych w Esteponie, majestatycznie górująca nad brzegiem rzeki Padron. Cylindryczna budowla o wysokości 12 metrów, wybudowana za czasów arabskiego panowania, odgrywała kluczową rolę w zabezpieczeniu miasta przed napaściami morskiego wroga. Obecnie wieża nie jest dostępna dla odwiedzających, ale wciąż stanowi zasługujący na uwagę punkt orientacyjny, który można podziwiać z daleka.
Wieża Saladillo
Na południe od trasy A-7, w pobliżu plaży Saladillo, wznosi się wieża na wysokość 11 metrów nosząca tę samą nazwę. Ta budowla, podobnie jak wiele innych rozlokowanych wzdłuż wybrzeża, stanowiła część systemu obronnego – stworzonego w celu przeciwdziałania pirackim najazdom. Jej stożkowy kształt przypomina wieże Padrón i Velerín.
Dzięki lokalnym konserwatorom zabytków jest ona w świetnym stanie – w środku znajdują się doskonale zachowane: wewnętrzna sala z kominkiem i ceglanym sklepieniem, schody oraz taras. Wieża jest łatwo dostrzegalna z plaży i stanowi popularny punkt na turystycznej mapie Estépony, mimo że nie jest otwarta dla zwiedzających.
Wieża Chullera w Manilvie
W najbardziej wysuniętej na zachód części wybrzeża prowincji Malaga, w miejscowości Manilvy, znajduje się jedyny tego typu obiekt – wieża Chullera, która gwarantowała, że nikt z Kadyksu nie spróbuje podbić Malagi.
Jak sama nazwa wskazuje, obiekt znajduje się w Punta de la Chullera, na wschód od rzeki Guadiaro i na terenie prywatnej posiadłości. W 1497 r. wieża miała już swoją obecną nazwę i prawdopodobnie została zbudowana w miejscu mniejszej wieży, która została zniszczona przez piorun. Kto wie, może to jej historia zainspirowała Fernando Arrabala do napisania powieści „Wieża zraniona piorunem”?
Wieża Rio Real (Torre del Rio Real)
Jest innym zabytkiem w Marbelli, położonym w pobliżu rzeki o tej samej nazwie. Wieża pochodzi z końca XVI w., ma 11 m wysokości, jest zbudowana na planie koła. Dzisiaj wieża jest integralnym elementem pejzażu, służąc nie tylko jako punkt turystyczny, ale również jako wyznacznik dla graczy na okolicznym polu golfowym Rio Real.
Obie wieże są fascynującymi świadkami przeszłości oraz dowodem na długą historię Marbelli jako miejsca o strategicznym znaczeniu. Dzisiaj, wpisane w pejzaż miasta, nadal służą jako przypomnienie o bogatej i zróżnicowanej historii regionu. W tym luksusowym kurorcie możecie znaleźć także cztery inne wieże.
Solna Wieża w Casares
W Casares, będącym częścią obronnego układu Królestwa Grenady, góruje Torre de la Sal. Zlokalizowana na przylądku wybrzeża Casares, pomiędzy rzeką Manilva a strumieniem Camarate, stanowi jedyną wieżę strażniczą na terenie tej gminy. W odróżnieniu od innych budowli na wybrzeżu Malagi, Torre de la Sal pierwotnie nie była obiektem strategicznym. Jej nazwa pochodzi od pobliskiej kopalni soli, a sam obiekt pierwotnie pełnił funkcję magazynu.
Od XVI w. wieża została włączona do formalnego systemu obrony morskiej, służąc obserwacji i obronie wybrzeża przed berberyjskimi piratami. Torre de la Sal różni się od pozostałych wież strażniczych w prowincji Malaga – znajduje się na dwóch poziomach, a jej unikalność podkreśla kwadratowy plan.
Wieża Calaburras w Mijas
Sąsiadujące z Marbellą Mijas jest domem dla czterech wież strażniczych, z których prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalną jest La Cala. Skupimy się jednak na wieży Calaburras, która jest zlokalizowana w obrębie osiedla El Faro.
Jej historia sięga 1575 r., a dokument datowany na 1571 r. wymienia już La Cala i Estancia de las Burras, co sugeruje, że na tym obszarze istniał wówczas mały garnizon. Jednak to dopiero w 1574 r. Francisco Hernandez de Cordoba wydał rozkaz jej budowy, tym samym zabezpieczając region i miejscową społeczność przed napadami i grabieżami.
Torre Bermeja w Benalmadenie
W Benalmadenie znajdują się trzy wieże obserwacyjne, ale nasza uwaga skupi się Torre Bermeja – będącej przykładem tego, jak ludzka interwencja może zmieniać krajobraz. Obecnie wieża ta jest zlokalizowana na końcu alei Alay w marinie, skąd można podziwiać wejście do Sea Life. Jej nazwa pochodzi od czerwonawego koloru terenu „bermejo”, na którym jest zbudowana. Przypuszcza się, że została wzniesiona pod koniec XV wieku przez muzułmanów na skalistym przylądku Punta Saltillo.
Okrągła konstrukcja wieży i jej strategiczne położenie umożliwiało obserwację wybrzeża Morza Alborańskiego (akwen w zachodniej części Morza Śródziemnego) oraz komunikację za pomocą ognia i dymu z innymi wieżami i pobliskimi miastami na wypadek pojawienia się nieprzyjacielskich statków na wodach Królestwa Grenady.
Biała Wieża w Fuengiroli
Aktualnie wieża strażnicza Torre Blanca góruje na wzgórzu, w pobliżu rzymskiego stanowiska archeologicznego o nazwie Finca El Secretario. Co ciekawe, to nie jest jej oryginalne miejsce: wiadomo, że aż do lat pięćdziesiątych XX wieku – od 1765 r., kiedy przypuszcza się, że Torre Blanca została zbudowana – wieża strażnicza znajdowała się na przylądku w innej części miasta, w pobliżu dzisiejszej drogi N-340.
Torre Blanca wciąż czuwa nad słonecznym wypoczynkiem mieszkańców Fuengiroli na plażach. Wraz z rozwojem wspomnianej drogi w latach sześćdziesiątych XX wieku wieża „zniknęła”, aby potem zostać odbudowana w miejscu, w którym teraz stoi – obok imponującego Byka Osborne’a widocznego z daleka.
Wieża Gołębi w Maladze
Ze względu na bliską odległość od miejscowości Torremolinos, stolica Malagi ma tylko jedną nadmorską latarnię – Torre de las Palomas. Sama budowla powstała w 1574 r., a jej autorem był Francisco Vázqueza. Położona na szczycie małego przylądka Punta Palomas, niedaleko Rincón de la Victoria, była aktywnie wykorzystywana w czasach Karola III. Wykonany z czerwonego kamienia obiekt ma okrągłą podstawę o średnicy siedmiu metrów i wysokość dziesięciu. Wieża nakryta jest sklepieniem sferycznym z cegły i zwieńczona dachem.
Gdy odwiedzicie jedną z wież, staniecie u jej podstawy bądź uda Wam się wejść na jej szczyt i spojrzeć na horyzont, pomyślcie o tych, którzy tu kiedyś służyli. Wyobraźcie sobie strażnika, który patrzy na to samo morze, czujny i gotowy do działania. Ta perspektywa dodaje zupełnie nowego wymiaru całej eskapadzie, łącząc przeszłość z teraźniejszością w jednym, niezapomnianym doświadczeniu.
Historyczne wieże strażnicze to nie jedyne obiekty, szlakiem których można podążać zwiedzając Costa del Sol. Waszej uwadze polecamy również wpis na naszym blogu poświęcony latarniom morskim, które przez lata pełniły rolę drogowskazów dla żeglarzy przemierzających wody Morza Śródziemnego.
